Plany zarządzania ryzykiem powodziowym wykonuje się dla obszarów dorzeczy i dla regionów wodnych, z uwzględnieniem obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi (ONPP) wyznaczonych we wstępnej ocenie ryzyka powodziowego, bazując na przygotowanych dla tych obszarów mapach zagrożenia i mapach ryzyka powodziowego. ONNP wyznaczono dla trzech obszarów dorzeczy: Wisły, Odry i Pregoły, przygotowano zatem trzy plany zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszarów dorzeczy, ujmujących odpowiednie PZRP dla regionów wodnych, dla których zostają opracowane trzy odrębne prognozy oddziaływania na środowisko, zgodnie z poniższa procedurą:

Struktura dokumentów

Cel prognozy

Celem przygotowywanej prognozy oddziaływania na środowisko projektów PZRP jest analiza, czy i w jaki sposób realizacja zapisów tego dokumentu może wpłynąć na środowisko, a w szczególności identyfikacja możliwych negatywnych oddziaływań na środowisko oraz przedstawienie propozycji działań zaradczych.

Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko (SOOŚ) przeprowadzana jest dla projektów dokumentów wymienionych w art. 46 ustawy ooś. Do takich dokumentów zalicza się między innymi projekty planów w dziedzinie gospodarki wodnej, które wyznaczają ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wymienionych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. 2010 nr 213 poz. 1397, z późn. zm.).

Podstawa prawna

Strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko SOOŚ (ang. Strategic Environmental Assessment – SEA) przeprowadza się w ramach postępowania w sprawie oceny oddziaływania skutków realizacji niektórych planów i programów na środowisko. Jest to wymóg ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity Dz. U. 2013, poz. 1235 z późn. zmianami), tzw. ustawy ooś. Niniejsza ustawa wynika m. in. z zapisów:

Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko, oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z 26 maja 2003 r. przewidującej udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska oraz zmieniającej w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy rady 85/337/EWG i 96/61/WE.

Zgodnie z wymogami prawa polskiego i europejskiego, integralną częścią SOOŚ jest udział społeczeństwa.

Z punktu widzenia zagadnień związanych z minimalizowaniem ryzyka powodziowego, do najważniejszych z punktu widzenia tworzenia PZRP należą:

• Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (Dyrektywa Powodziowa)
• Ramowa Dyrektywa Wodna (Dyrektywa 2000/60/WE Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 23 października 2000 r.
• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 145 ze zmianami)

W ramach procedury SOOŚ opracowuje się prognozę oddziaływania na środowisko projektu dokumentu (w tym przypadku projektów Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym). Przygotowywanie prognoz ma na celu, na możliwie jak najwcześniejszym etapie planowania konkretnych działań lub co najmniej ram dla tych działań identyfikację potencjalnych konfliktów zarówno przyrodniczych, jak i społecznych oraz możliwe rozwiązania w zakresie zapobiegania, minimalizacji lub kompensacji prognozowanych negatywnych skutków tych działań.

Prognoza oddziaływania na środowisko ma za zadanie dostarczyć organom, które podejmują decyzje w sprawie przyjęcia PZRP i społeczeństwu, informacji na temat skutków oddziaływania (przyjęcia i wdrożenia) planowanego dokumentu na środowisko, w tym na zdrowie ludzi. Celem prognozy jest zatem zgromadzenie, usystematyzowanie i przedstawienie w czytelny i zrozumiały sposób tych zagadnień tak, aby wszystkie podmioty i osoby włączone w proces konsultacyjny miały wiedzę o potencjalnych konsekwencjach tej decyzji oraz możliwych rozwiązaniach alternatywnych.

Procedura SOOŚ

Postępowanie w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko określa Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity Dz. U. 2013, poz. 1235 z późn. zm.) – ustawa ooś. Dla PZRP procedura obejmuje następujące elementy:

• opracowanie projektu dokumentu będącego przedmiotem oceny przez organ przystępujący do procedury (w tym przypadku przez Prezesa KZGW wraz z pozostałym uczestnikami projektu RZGW oraz UM);
• uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości prognozy oddziaływania na środowisko z właściwymi organami:
  • Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska (GDOŚ),
  • Głównym Inspektorem Sanitarnym (GIS),
  • Dyrektorami Urzędów Morskich (UM) w Szczecinie, Słupsku i Gdyni.
• opracowanie projektu prognozy oddziaływania na środowisko dla projektu dokumentu;
• opiniowanie projektu prognozy oddziaływania na środowisko przez właściwe organy;
• konsultacji społecznych projektu prognozy oddziaływania na środowisko składających się z:
  1. podania do publicznej wiadomości informacji o:
     • przystąpieniu do opracowania projektu dokumentu i jego przedmiocie,
     • możliwości zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy oraz o miejscu, w którym jest ona wyłożona do wglądu,
     • możliwości składania uwag i wniosków, sposobie i miejscu składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie co najmniej 21-dniowy termin ich składania,
     • organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków,
     • postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli jest prowadzone,
  2. przyjmowania uwag i wniosków,
  3. rozpatrzenia uwag i wniosków.
• sporządzenie wersji końcowej prognozy, w tym uzasadnienia uwzględniającego uwagi zgłoszone w ramach uzgodnień z organami oraz w trakcie konsultacji społecznych;
• sporządzenie pisemnego podsumowania o sposobie uwzględnienia wyników strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, zawierającego pisemne uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do:
  1. rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych,
  2. ustaleń zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko,
  3. opinii właściwych organów, uwag i wniosków zgłoszonych przez społeczeństwo,
  4. wyników postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko (jeżeli było przeprowadzone),
  5. propozycji metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu.
• przekazanie dokumentu i pisemnego podsumowania organom opiniującym (GDOŚ, GIS, UM);
• zamieszczenie danych o dokumencie i pisemnym podsumowaniu w publicznie dostępnym wykazie danych;
• prowadzenie monitoringu skutków realizacji postanowień przyjętego dokumentu w zakresie oddziaływania na środowisko.

Procedura przeprowadzenia SOOS

Udział społeczeństwa

Jednym z kluczowych elementów strategicznej oceny oddziaływania jest udział społeczeństwa, gwarantujący przyjęcie finalnego dokumentu.

Konsultowanie ze społeczeństwem prognozy oddziaływania na środowisko ma się przyczynić do podejmowania decyzji optymalnych – wypracowanych w oparciu o najlepszą wiedzę, także wiedzę uczestników procesu. Udział społeczeństwa w tego typu procesie pozwala obywatelom na wyrażenie swojej opinii. Poprzez wpływ na docelowe zapisy dokumentu mogą się oni przyczynić do lepszej ochrony środowiska, co w dużej mierze przekłada się na jakoś ich życia. Dodatkowo, społeczeństwo nie tylko współdecyduje poprzez aktywny udział w konsultacjach ale również sprawuje rolę swoistego kontrolera nad poczynaniami organów opracowujących dokument w sferze środowiska.

Na potrzeby oceny strategicznej do projektów PZRP przewidziano dodatkowo tzw. konsultacje nieformalne, które nie są uregulowane ustawą ooś. Są one planowane na początkowym etapie przygotowywania oceny strategicznej. Konsultacje te mają na celu przekazanie społeczeństwu informacji o procesie i projektowanym dokumencie poprzez stronę internetową oraz zebranie na ten temat opinii i uwag od wszystkich zainteresowanych osób i instytucji na jak najwcześniejszym etapie.

Zarówno konsultacje nieformalne, jak i formalne przewidziane w ramach oceny strategicznej do projektów PZRP są otwarte dla całego społeczeństwa. Każdy zainteresowany może brać w nich udział i ma prawo do składania uwag i wniosków.

Zgodnie z art. 39 ustawy ooś organ opracowujący projekt dokumentu podaje do publicznej wiadomości informacje o przystąpieniu do jego opracowania oraz o jego przedmiocie. Podaje ponadto informacje o możliwości zapoznania się z niezbędną dokumentacją oraz o możliwości i sposobie składania uwag i wniosków.

Wszystkie uwagi i wnioski wniesione w ramach udziału społeczeństwa zostaną rozpatrzone przez organ opracowujący projekt dokumentu.

Informacje o tym, w jaki sposób uwagi i wnioski wniesione przez społeczeństwo zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione, zostały przedstawione w Raporcie z konsultacji społecznych.